به گزارش گروه ترجمه خبرگزاری حوزه پایگاه العهد لبنان در یادداشتی به بررسی علت تمرکز استراتژی خاورمیانه آمریکا بر کشور عراق پرداخت و گفت: تنش ها و نا آرامی ها و برهم خوردن توازن سیاسی و امنیتی و اجتماعی واقتصادی در این کشور امر تازه ای نیست؛ چراکه عراق مرکز بیشترین و خطرناک ترین و حساس ترین بحران های خاورمیانه از ده ها سال پیش تا کنون است و تاریخ عراق نیز نمونه های زیادی از این دست را به یاد دارد. گرچه برخی از این بحران ها ممکن است با بحران این روزها متفاوت باشد، اما وجه مشترک تمام این بحران ها این است که عراق ضعیف و متشنج و بی ثبات بماند.

آمریکا بازیگر ثابت بحران‌های عراق

با تامل در بحران های عراق به ویژه جنگ های آن در می یابیم که یک بازیگر سیاسی همواره در این بحران ها حضور دارد که نقش تحریک کننده با عامل مستقیم یا غیر مستقیم و یا چند نقش همزمان را بر عهده دارد و این بازیگر کسی نیست جز آمریکا و دخالت های آشکار و دائمی این کشور که جنگ های ویرانگر و دخالت های نظامی با استفاده از هزاران نیروی نظامی و پایگاه های ثابت و متحرکی که در عراق دارد  بهترین گواه بر این سخن است.

دخالت های آمریکا در عراق از طریق عملیات های متعدد نظامی در جنگ خلیج فارس پس از حمله صدام به کویت شکل مستقیم به خود گرفت و پس از آن هم حمله آمریکا به عراق و اشغال عراق توسط آمریکا به بهانه دروغین وجود سلاح هسته ای در عراق رخ داد و گاهی نیز این دخالت ها به صورت دخالت اقتصادی و سیاسی بوده مانند این روزها که آمریکا به صورت غیر مستقیم در عراق دخالت می کند و مردم را علیه نظام می شوراند و آنها را به شورش و اقدام علیه نظام دعوت می کند و در این راه از هر ابزار مالی و ظایفه ای و نژادی نیز استفاده می کند تا در عراق ایجاد نا امنی و هرج و مرج نماید.

اما چرا دخالت مستقیم در اوضاع عراق تا این اندازه برای آمریکا مهم است؟ و عراق چه جایگاهی در استراتژی آمریکا دارد؟ و چرا عراق تا چه اندازه می تواند در تاثیرگذاری آمریکا در خاورمیانه و صحنه بین الملل مؤثر باشد؟

جغرافیای عراق

عراق از موقعیت جغرافیایی ویژه ای در خاورمیانه برخوردار است و مرزهای مشترکی با ایران و ترکیه و سوریه و اردن و کویت و عربستان دارد و از مرز ساحلی با خلیج فارس نیز برخوردار است و نام این کشورها و ویژگی هرکدام و نقشی که در خاورمیانه دارند کافی است تا به این نتیجه برسیم که موقعیت جغرافیایی عراق تا چه اندازه می تواند در رابطه با هرکدام از این کشورها حائز اهمیت باشد چراکه مرزهای رسمی و غیر رسمی صدها کیلومتری که کنترل امنیتی آن نیز امری دشوار است موجب می شود زمینه برای هرگونه نفوذ و مهاجرت غیر قانونی و قاچاق از طریق این مرزها فراهم شود.

تاثیر اقتصادی

عراق پنجمین منبع ذخیره نفت جهان است و استخراج نفت آن ساده ترین و کم هزینه ترین استخراج است، زیرا چاه های نفت عراق غالبا نزدیک به سطح زمین است و به خاطر جنگ های پی در پی و بحران هایی که با آن روبرو بوده همچنان تعداد زیادی چاه و منبع کشف نشده نفتی نیز دارد.

عراق همچنین ثروت های آبی زیادی نیز در اختیار دارد، ثروتی که در بیشتر کشورهای خلیج فارس کمیاب است و این به خاطر عبور دو رودخانه دجله و فرات و شاخه های متعدد دیگر آبی است به گونه ای که آب در بیشتر استان های عراق به راحتی توزیع می شود.

جمعیت شناسی عراق

عراق طوایف و مذاهب و نژادها و فرهنگ های مختلفی را به صورت گسترده در خود جای داده که برخی از آنها در عراق به دنیا آمده و ساکن هستند و برخی از آنها به به عراق مهاجرت کرده و ساکن شده اند و این ویژگی باعث شده بستر مناسبی برای درگیری های مختلف ایجاد شود که از خارج عراق تغذیه می شوند و همواره آتش جنگ و بحران در عراق روشن است و در نتیجه فرصت برای دخالت بیگانگان نیز فراهم می شود.

با توجه به آنچه بیان شد دخالت آمریکا در عراق به عنوان عنصری اساسی در استراتژی واشنگتن در منطقه و جهان از اهمیت ویژه ای برای آمریکایی ها برخوردار است، زیرا عراق یک نقطه محوری و اساسی در خاورمیانه است که به خاطر برخورداری از منابع گسترده نفت و گاز و امکان تاثیرگذاری از این کشور بر سایر کشورهای منطقه و تاثیر میدانی عراق از نظر جغرافیایی و مذهبی بر ایران از اهمیت ویژه ای برای آمریکا برخوردار است.

علاوه بر اینها عراق نقش مهمی در ایران و تاثیرگذاری بر ایران دارد و میدان عراق می تواند عرصه ای فعال در سوریه نیز باشد و این واقعیتی است که در اتفاقات و نبردهای اخیر مرتبط با داعش بر همه نمایان شد و مشاهده شد که چگونه تروریست ها از ارتباط جغرافیایی عراق و سوریه برای رشد و جابجایی خود استفاده کردند و البته در این زمینه از پوشش آمریکا نیز بهره جستند که این نقش آمریکا در ابتدا پنهان بود و در نهایت به حضور نظامی مستیم در عراق و دخالت نظامی و اشغال شرق سوریه منجر شد.

از سوی دیگر دخالت مستقیم و غیر مستقیم آمریکا در عراق و هدایت عراق در زمان صدام حسین به اشغال کویت یا فشار بر برخی کشورهای خلیج فارس با فشار بر سوریه و تهدید آن نیز زمینه مناسبی برای تاسیس و تقویت پایگاه های متعدد نظامی آمریکا در منطقه را فراهم ساخته است و این پایگاه ها همچنان بزرگ ترین عامل تقویت نفوذ آمریکا در منطقه و جهان هستند.

با توجه به آنچه گفته شد عراق نقطه تمرکز مهمی در استراتژی آمریکا در منطقه و جهان است و به نظر می رسد که این کشور همچنان محل طمع ورزی آمریکا باقی خواهد ماند.